Blog o Podlasiu (który właśnie czytasz) przez siedem lat istnienia mocno się zmienił. Obecnie pojawiają się tu artykuły wyczerpujące temat, często długie i być może zbyt szczegółowe dla przeciętnego turysty. Postanowiłam wrócić do pierwotnej koncepcji i częściej proponować czytelnikom teksty przekrojowe, krótkie trasy czy programy kilkugodzinnych wypadów. Na pierwszy ogień idzie spacer po Białymstoku z Ludwikiem Zamenhofem o którego losach szczegółowo pisaliśmy TUTAJ. Zapraszam na, mam nadzieję przyjemny, spacer po Białymstoku!
Spacer po Białymstoku śladami Ludwika Zamenhofa 
Na 15 grudnia 2022 przypada 163. rocznica urodzin Ludwika Zamenhofa – jednego z najbardziej znanych mieszkańców Białegostoku i twórcy międzynarodowego języka esperanto. Mimo tego, że od czasów kiedy Zamenhof żył i tworzył minęło już grubo ponad 100 lat, na mapie jego rodzinnego miasta nadal można odnaleźć sporo miejsc nieodłącznie z nim związanych. Warto odwiedzić te najbardziej znane a przy okazji dowiedzieć się więcej na temat Zamenhofa i dzieła jego życia – genialnego w swej prostocie języka esperanto.
1. Dawna ulica Zielona (obecnie ul. Zamenhofa), czyli miejsce narodzin Ludwika Zamenhofa
Ludwik Zamenhof przyszedł na świat w żydowskiej rodzinie inteligenckiej, w drewnianym domu przy ul. Zielonej 6. Dziś ulica ta co prawda nosi jego nazwisko, lecz dom, w którym się urodził i wychowywał nie przetrwał do naszych czasów. Został wyburzony w latach 50-tych XX w. choć nie brak głosów, że nie istniał już przed wojną. Na ścianie sąsiadującego z nim budynku w 1957 roku umieszczono pamiątkową tablicę w dwóch językach – polskim i esperanto. W 2008 r. na bloku przy ul. Zamenhofa 26 powstał ciekawy mural przedstawiający Zamenhofa stojącego na balkonie i obserwującego przechodniów. Nad Ludwikiem widzimy jego sąsiadów a poniżej przyjaciół – Jakuba Szapiro oraz Abrahama Zbara.
2. Dawne Gimnazjum Realne (dziś VI Liceum Ogólnokształcące)
Kolejnym miejscem na mapie Białegostoku, które warto odwiedzić podążając śladami Ludwika – Lejzera jest budynek dawnego Gimnazjum Realnego. Mieści się on przy ul. Warszawskiej 8 – obecnie znajduje się tu prestiżowe VI Liceum Ogólnokształcące. Dlaczego jest to miejsce nieodłącznie związane z życiem Zamenhofa? To tutaj w latach 1869-1873 pobierał on nauki. Co ciekawe w tym samym czasie co nasz Ludwik uczył się w tej szkole jego sprawiający kłopoty kuzyn! Na domiar złego o tym samym imieniu – Lejzer. Kuzyn rzucił szkołę i uciekł do Grodna gdzie chciał przejść na prawosławie. Ostatecznie jednak wyemigrował do Kanady. Przez lata myślano, że to słynny lingwista miał tak kiepskie oceny!
3. Dawny Plac Bazarny czyli dzisiejszy Rynek Kościuszki
W czasach, kiedy Ludwik Zamenhof był dorastającym chłopcem Białystok przechodził bum demograficzny i stanowił swoistą mieszankę kulturową, religijną i etniczną. Było to miasto, na terenie którego spotykali się i wspólnie funkcjonowali przedstawiciele różnych narodowości i wyznań – m. in. Polacy, Żydzi, Rosjanie, Niemcy, Tatarzy i wiele innych. Popularnym i podstawowym miejscem spotkań był Plac Bazarny – to właśnie tam nieustannie odbywał się wzmożony handel. Podobno właśnie podczas wizyt w tym miejscu, młody Zamenhof zapragnął stworzyć jeden wspólny, uniwersalny i międzynarodowy język, który ułatwiałby komunikację przedstawicielom różnych narodowości. Nawet dziś trudno nam sobie wyobrazić targi i zawieranie transakcji pomiędzy osobami mówiącymi w jidysz, polskim, rosyjskim, białoruskim…
4. Pomnik Ludwika Zamenhofa przy ul. Malmeda 4
Jednym z najbardziej znanych miejsc na mapie Białegostoku, które od lat i nieodłącznie kojarzą się z esperanto jest skwer u zbiegu ulic Malmeda i Białówny. Od 1973 roku stoi tam popiersie Ludwika Zamenhofa. Jest to dzieło krakowskiego rzeźbiarza Jana Klucza – powstało w 1973 r. Na froncie kolumny z popiersiem widnieje napis: „Ludwik Łazarz Zamenhof 1859-1917”, na odwrotnej stronie umieszczono natomiast sentencję w języku esperanto: „Esperanto zbliża ludzi”. Pomnik stanowi jeden z punktów Szlaku dziedzictwa żydowskiego oraz Szlaku esperanto i wielu kultur. Jednak od września 2020 r. skwer nosi imię… Pawła Adamowicza.
5. Młody Ludwik – pomnik u wylotu ul. Zamenhofa do Rynku Kościuszki
Podążając śladami twórcy esperanto bezwzględnie należy zobaczyć niewielki, mosiężny pomniczek Młodego Ludwika Zamenhofa zlokalizowany tuż przy Rynku Kościuszki. Monumencik powstał w ramach Budżetu Obywatelskiego i został odsłonięty w 2019 r. Znajduje się w miejscu, w którym młody Zamenhof, wtedy jeszcze uczeń Gimnazjum Realnego, wbiegał do tłumnego rynku. Słyszał wówczas wielojęzyczny gwar i któregoś razu tutaj właśnie wpadł na pomysł stworzenia języka esperanto. Pomnik cieszy się dużą sympatią zarówno turystów jak i mieszkańców Białegostoku, którzy chętnie „ubierają” młodego Zamenhofa w części garderoby adekwatne do aktualnie panującej pogody. W trotuarze, w miejscu gdzie stoi pomnik, zostały umieszczone (niby to rozsypane) litery trzech alfabetów – łacińskiego, cyrylicy i hebrajskiego, które symbolizują języki używane w XIX w. w Białymstoku. Młody Ludwiczek zdecydowanie przyćmił popiersie dłuta Jana Klucza.
Spacer po Białymstoku z przewodnikiem? Warto!
To tylko niektóre z miejsc na mapie stolicy Podlasia związane z Ludwikiem Zamenhofem. Spacer po Białymstoku tym konkretnym tropem można poszerzyć o inne ciekawe historie. Białostoccy przewodnicy mają ich w zanadrzu bez liku! Jeżeli jednak nie skorzystasz z usług przewodnika to podczas pobytu w stolicy województwa podlaskiego:
- odwiedź Centrum im. Ludwika Zamenhofa przy ul. Warszawskiej 19, gdzie zapoznasz się bliżej z sylwetką wybitnego białostoczanina,
- spróbuj odnaleźć w przestrzeni miasta mural w języku esperanto,
- zlokalizuj posążek białego misia „Ursido” (z esperanto: niedźwiedź)
- wstąp do siedziby Białostockiego Towarzystwa Esperantystów. Może zechcesz wziąć udział w cyklicznie organizowanych kursach esperanto?
- W znalezieniu zakwaterowania w Białymstoku pomoże Ci Nocowanie.pl – największy polski portal turystyczny.
Spacer po Białymstoku śladami Ludwika Zamenhofa. Galeria
Mural w języku esperanto: po szczegóły zajrzyj do naszej mapy murali.
Zostaw komentarz