Ten uroczy mural powstał w 2016 roku w ramach Dni Sztuki Współczesnej. Mural przedstawia chłopca ubranego w kurtkę i kaptur próbującego złowić rybę za pomocą skomplikowanego systemu kołowrotków i linek. Namalowali go rumuńscy artyści z grupy „Sweet Damage”.

Po Dniach Sztuki Współczesnej z 2012 roku pozostała nam kolorowa ściana w centrum miasta. Dziś niewiele osób pamięta, że jest to kolaż motywów z plakatu DSW, który wygrał ogólnopolski konkurs. Zgłoszono 261 prac - zwycięzcą został Stanisław Szumski "Szum" streetartowiec, urodzony w Gdańsku, student sztuki mediów na warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. W 2012 roku "Gazeta Wyborcza" pisała: "Na poły humorystyczny, na poły ironiczny plakat, pełen dziwacznych stworzeń funkcjonujących obok siebie i przyglądających się sobie, w ciekawy sposób oddaje charakter festiwalu, w którym od lat mieszają się gatunki i konwencje, i który pokazuje jak nieskończenie pojemny jest świat sztuki."

Z perspektywy lat wydaje się, że ani autorka – Natalia Rak, ani inicjatorzy akcji „Folk on the street” w 2013 roku, nie spodziewali się, że oto tworzą nowy symbol miasta. Mural powstał na ścianie budynku Instytutu Chemii UwB (przed II wojną światową było to Gimnazjum Druskina, szkoła żydowska gdzie m.in. uczyła się Nora Ney) a inspiracją do jego powstania była legenda o wielkoludach z opracowania Wojciecha Załęskiego pt. „Hecz, precz, stała się rzecz. Wydobyte z kufra pamięci”. Dziś Dziewczynkę podlewającą drzewo chce zobaczyć każdy turysta – mało tego, przeogromną popularnością cieszą się gadżety z jej wizerunkiem – kubki, plecaki, zeszyty, magnesy itd. Dziewczynka doczekała się znaczka pocztowego i wielu replik. Właścicielem praw do wizerunku jest Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Białymstoku.

Kolejna praca, która powstała w ramach akcji "Folk on the street". Wydaje się, że wyjątkowo współgra z ideą, którą Cezary Mielko, dyrektor Wojewódzkiego Ośrodka Animacji Kultury wyjaśniał w 2015 roku w następujący sposób: "Żeby zwrócić uwagę na kulturę ludową, ale w sposób taki nowoczesny, atrakcyjny, żeby pokazać, że folklor nie jest nudny, nie jest przestarzały, ale jest ciekawy i naprawdę może dotrzeć do młodych ludzi". Autorka - Paulina Horba - rzeźbiarka, której ulubioną formą jest ceramika - stworzyła przestrzenną płaskorzeźbę z ceramicznych kafli. Popularne scrabble układają się w hasła, które wyszły już z użycia, to podlaska gwara - nieznana młodym białostoczanom. Odczytujemy następujące słowa: małanka czyli błyskawica, skawarotka czyli patelnia, kiziak czyli źrebak.

Mural na ul. Batalionów Chłopskich powstał w 2013 roku po serii rasistowskich ataków w Białymstoku. Stowarzyszenie „Normalny Białystok”, które zrzesza ludzi propagujących wielokulturowość miasta, dostało propozycję od artystów z grupy Chekosart. Choć ci twórcy na co dzień działają we Włoszech, traf chciał, że akurat przebywali na wakacjach w Białymstoku. Mieli gotowy pomysł na mural. Malowidło przedstawia czarnoskórą kobietę. Na dole widnieją słowa Kazimierza Przerwy-Tetmajera: „Ludzie są równi, tylko nierówność ich dzieli”. Przekaz jest prosty – kobieta zdejmuje „białą” maskę, przestaję się ukrywać, nie boi się pokazać swojej prawdziwej twarzy…

"Liberecon por la Mondo" oznacza w języku esperanto "Wolność dla świata". Ludwik Zamenhof, twórca esperanto, najbardziej znany białostoczanin na świecie, stworzył nie tylko język ale i idę. Wymarzona przez Zamenhofa wielonarodowa wspólnota, żyjąca w poszanowaniu dla lokalnych społeczności uniknęłaby doświadczenia wojen. Mural powstał na zlecenie Białostockiego Ośrodka Kultury/Centrum im. Ludwik Zamenhofa. Przedstawiciele Centrum wyjaśniali: "Idee patrona naszej placówki przy ul. Warszawskiej 19 łączą się z ideałami wolnościowymi, dlatego postanowiliśmy zrealizować działanie w przestrzeni, które być może wywoła u patrzących pewną refleksję. Pozwoli zastanowić się nad współczesnym pojęciem wolności oraz zdefiniować, czym ona dla nas naprawdę jest." Autorem malowidła jest Maciej Szupica - grafik, artysta wizualny, reżyser, scenograf. Szupica jest absolwentem Wydziału Grafiki ASP w Gdańsku, ma w swoim dorobku ponad 80 wideoklipów i filmów reklamowych, za które zdobył wiele nagród. Współpracował z wieloma grupami muzycznymi oraz instytucjami takimi jak Narodowy Instytut Audiowizualny, Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku, Muzeum Emigracji Polskiej w Gdyni. Mural odsłonięto 6 października 2018 roku.

Malwy pojawiły się w podwórzu przy ul. Lipowej 24 w czerwcu 2017 roku. Oto sielskie przedstawienie podlaskiej wsi - dwa bielone domki kryte strzechą, otoczone ogrodem kwiatowym. Malwy, słoneczniki a na drewnianym płotku ptaszyna, która przypomina zimorodka (lecz wg. znawców zimorodkiem nie jest). Dla jednych piękny, dla innych kiczowaty - mini mural typu makatka. Z pewnością ożywia smutne podwórze i jest jedynym muralem na reprezentacyjnej ul. Lipowej. Autorem muralu jest M. Ceirowski. 

"Matka Natura - Woda/Biała" to mural, który pojawił się w październiku 2018 roku z okazji V edycji Festiwalu Lumo Bijalistoko. Praca znajduje się na szczytowej elewacji bloku przy ul. Zwierzynieckiej 5 i jest kontynuacją cyklu - pierwsza matka natura powstała dokładnie rok wcześniej. Wykonana w tej samej konwencji i przez tych samych artystów: Biała to rzeka przepływająca przez Białystok: "Ukryta gdzieś w środku miasta, drzemiąca w jego zakamarkach, często pod powierzchnią, dba o niezbędną do życia wodę. Znajdziemy ją pod korzeniami drzew, którym daje życiodajną energię i w liściach, które rozwijają się dzięki jej sile. Coraz trudniej jej dbać o zachowanie równowagi w naturze" - wyjaśniali pomysłodawcy pracy. Autorką projektu jest Magdalena Talmon. Pracę wykonał M. Ceirowski. Za produkcję odpowiada Damian Dworakowski.

Prosty w formie mural jest swoistą reklamą i pamiątką po festiwalu Up To Date z 2015 roku. Przygotowała go blisko trzydziestoosobowa grupa wolontariuszy pod okiem Emilii Muśko. Granatowy kolor oraz hasła przewodnie imprezy - Pozdro Techno i Music is everything zdominowały ogromną powierzchnię na rogu ulic Kraszewskiego i Ogrodowej. Nudny, szary budynek zamienił się w wielki błękit, który wiosną 2017 roku stał się tłem do zdjęć teledysku Organka "Wiosna". Festiwal Up to Date to święto muzyki elektronicznej, którego nowatorska i niebanalna forma z roku na rok przyciąga do Białegostoku co raz większe rzesze fanów gatunku. Pod tym muralem zniknęło kolorowe, nieco chaotyczne grafitti z motywami z krajobrazu Białegostoku.

Jesienią 2018 roku, z inicjatywy białostockiego IPN-u powstało "Selfie Niepodległości", na którym bez trudu rozpoznamy Józefa Piłsudskiego, Romana Dmowskiego, Ignacego Paderewskiego, Wincentego Witosa, Wojciecha Korfantego oraz Ignacego Daszyńskiego... robiących sobie wspólne zdjęcie - selfie 🙂 Oryginalne malowidło powstało we współpracy z Jarosławem Fabisiem, znanym w Polsce street arterem. Jest to pierwsza grafika w naszym mieście dotycząca stulecia 1918 roku. Autor wyjaśniał: "Mural nie ma być o tym, ile Polska przecierpiała" - nie należy się umartwiać lecz cieszyć z odzyskania niepodległości. Słusznie! Oto historia bez nadęcia, która przemówi do dzisiejszych nastolatków. Fabiś podkreśla, że ojcowie niepodległości różnili się w swoich poglądach ale potrafili współpracować dla wyższego dobra. Malowidło ma około 170 metrów kwadratowych na które zużyto ok. 90 litrów farby.

Mural powstał w czerwcu 2015 roku - został namalowany przez dzieci ze szkół, przedszkoli i stowarzyszeń, działających na wielkich blokowiskach Białegostoku. Mali mieszkańcy Leśnej Doliny, Słonecznego Stoku i Zielonych Wzgórz uczyli się tolerancji i otwartości. Paw, który składa się z wielu kolorów odwzorowuje mozaikę kultur Białegostoku, uczy otwartości, poznawania i szacunku dla odmienności. Akcja była wspólnym działaniem policji, urzędu miejskiego, Galerii im. Śledzińskich, Stowarzyszenia Pomocy Rodzinie i Dzieciom SZANSA oraz Ośrodka Uchodźców Budowlani w Białymstoku. Przyjrzyjcie się dokładnie - na ogonie pawia widać odciśnięte rączki dzieciaków! Wykonanie muralu: M. Ceirowski z udziałem dzieci. 

Mural, który wszedł w przestrzeń miasta bez rozgłosu...tak jak bez rozgłosu odchodzi stary Białystok. "Przenikanie" powstało jesienią 2017 roku w ramach Festiwalu Lumo Bijalistoko. Twórcy wyjaśniają: "Streetartowa panorama miasta pokazuje elementy dawnego i współczesnego Białegostoku na jednym planie. Mapa po lewej stronie jest kopią historycznej mapy z 1935 roku. Mapa po prawej stronie to współczesna mapa miasta. Góra pracy odnosi się do drewnianej zabudowy, która uleciała z przestrzeni miasta. W górną część pracy wkomponowany jest relief dopełniający kompozycję graficzną o przestrzenne szkielety drewnianej zabudowy, która odeszła po zniszczeniach wojennych. Elementami uzupełniającymi mural są technologie świetlne: neonowe domy oraz kontur współczesnej mapy, nałożony na historyczny plan miasta - widoczne w nocy. (...) Historia plecie różne scenariusze i pozostawia po sobie wiele śladów. Tkanka współczesności składa się z kolażu wcześniejszych form. Odmienne stylistyki, materiały, autorzy, geopolityka, społeczeństwo tworzą wielobarwną tkankę. Budynki stawiano, remontowano, przebudowywano, niszczono. Zmiany - poprzez tworzenie i niszczenie- były wywołane celową działalnością, ale też naturalnymi procesami degradacji. Czasami konieczność teraźniejszego działania pozbawiona była refleksji o przyszłości. Czasami wizje kierunków zmian sięgały wielu lat naprzód. Bieżące potrzeby zaspokajane były bieżącymi naprawami. Struktura się zmieniała, czasy się zmieniały, ludzie się zmieniali."

Dwaj niemieccy artyści street-artowi: BASE23 i Tobias Kroeger przybyli do Białegostoku w czerwcu 2014 roku aby stworzyć intrygujące malowidło na białostockim osiedlu Dziesięciny. Przyzwyczailiśmy się już, że Dni Sztuki Współczesnej a zwłaszcza East Side Street Art, obfitują w wydarzenia po których Białystok dziedziczy niebanalne pamiątki. „ESSA to wydarzenie artystyczne, które prowokuje i na gorąco prezentuje wizualną stronę sztuki ulicznej. Każdego roku wybierane jest nowe miejsce w Białymstoku i zamieniane w galerię obrazów stworzonych przez zaproszonych specjalnie na tę okazję gości” (Gazeta Wyborcza – 13.05.2010). Co widzimy na ul. Gajowej? Podobno połączenie stylu klasycznego i kubizmu. Czy to stwór wyskakuje z przerażającej głowy czy też ową głowę zdobi hełm podobny do tych, które nosili wikingowie? Sami zadecydujcie…

Niemałą sensację wywołało malowidło, które powstało latem 2017 roku na osiedlu Białostoczek. Chłopiec z obrazu od razu zaskarbił sobie serca białostoczan. Wykonali go artyści z białoruskiej grupy TAKTAK jako towarzysza dla Dziewczynki z konewką. Jest to największy folkowy mural w Polsce mierzy… 36 na 10 metrów. O inspiracjach twórców czytamy na stronie WOAK: "Mural powstał w ramach prowadzonej przez Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Białymstoku akcji Folk on the Street, która łączy tradycję ludową ze street artem. Powstawały już murale i instalacje inspirowane ludową legendą, podlaską gwarą, wycinanką czy koronką, tym razem artyści sięgnęli do tkaniny dwuosnowowej. Fani kultury ludowej i miłośnicy street artu pierwowzór nowego muralu mogą odnaleźć w pracy pt. „Pieczenie chleba”, której autorką jest pani Lucyna Kędzierska, tkaczka z Wasilkowa."

Choć znajduje się w centrum miasta niełatwo go namierzyć. Bardzo blisko kultowej Dziewczynki z konewką – na szczytowej ścianie jednego z bloków, cieszy oko klientów małej piekarni – niestety jest niemal niewidoczny dla tysięcy mieszkańców przemieszczających się główną arterią miasta – Aleją Józefa Piłsudskiego. Obraz powstawał przez trzy dni w październiku 2015 roku. Równolegle Stowarzyszenie na rzecz Kultury i Dialogu 9/12 zorganizowało warsztaty antydyskryminacyjne. Inicjatorem akcji była Fundacji Klamra, która w wielu polskich miastach realizowała projekt „Mowa Miłości”. Mural wyraźnie odnosi się do białostockich tradycji włókienniczych, a napisy i symbole nawiązują do pamięci o byłych mieszkańcach miasta, m.in. Żydach, Niemcach czy Rosjanach. Mural został zdewastowany w styczniu 2018 roku - wtedy to nieznany wandal nabazgrał swastykę na menorze (świeczniku siedmioramiennym, który jest symbolem judaizmu). Odzew był natychmiastowy. W społecznej akcji, zorganizowanej w przeddzień Międzynarodowego Dnia Pamięci o Ofiarach Holokaustu, uczestniczyli białostoczanie, miejscy aktywiści, organizacje pozarządowe i prezydent miasta Tadeusz Truskolaski. Mieszkańcy miasta spotkali się z przedstawicielami m.in. Fundacji Klamra, Stowarzyszenia 9/12, Normalnego Białegostoku, Towarzystwa Przyjaciół Kultury Żydowskiej i wspólnie naprawili malowidło. Dodatkowo mural został uzupełniony o kolorowe odbicia dłoni uczestników happeningu. Akcja została finansowo wsparta przez miasto Białystok.

Duet "Etnograff" - twórcy muralu-wycinanki tak piszą o swojej działalności: „Etnograff tworzą Katarzyna „Katka” i Maciej „Kamer” Szymonowiczowie, którzy podejmują działania artystyczne w przestrzeni pomiędzy starym, a nowym czasem zachowując przy tym postawę współczesnego twórcy ludowego". Ich prace balansują na granicy dźwięku, formy i koloru. "Mieliśmy nawiązać do tradycyjnej ludowej sztuki z Podlasia. Wybraliśmy więc wycinankę ponieważ dawna technika tworzenia wycinanki ludowej jest zbliżona do techniki szablonu stosowanej w sztuce street art. Te podobieństwa łączące stary i nowy czas, posłużyły nam jako punkt wyjścia. Katka uwielbia tworzyć autorskie wycinanki, przygotowała więc specjalnie na tę okazję projekt wzorów, z których stworzyliśmy kompozycję muralu. Mural prezentuje także podlaskie wzory ludowe i poprzez to łączy autentyczne formy tradycyjne ze współczesnym ujęciem tematu". Gigantyczna wycinanka została namalowana w sierpniu 2015r, w Białymstoku, w ramach akcji Folk on the street” zorganizowanej przez WOAK Białystok. Tytuł pracy „Wycięte z Natury” ma podwójne znaczenie, mural jest inspirowany pięknem dzikiej podlaskiej natury ale jest również znakiem solidarności z Ogólnopolską Kampanią na rzecz rzadkich i ginących gatunków ptaków jestem na pTAK!.

Ostatni z trzech murali, które powstały w czasie Lumo Bjalistoko 2016 jest trudny to znalezienia nawet dla mieszkańców Białegostoku. Ukryty wśród bloków zaskakuje prostotą i pięknem. Tym razem nie jest to praca przesycona ładunkiem ideologicznym… Twórcy opowiadali o swojej koncepcji w następujący sposób: "Wierzymy, że streetart może zdobić nie tylko wielkie ściany w prestiżowych lokalizacjach, ale poprawiać jakość życia w najbliższym otoczeniu mieszkańców zwykłych osiedli. Chcemy, aby tego typu formy sztuki powstawały w przestrzeni Białegostoku, a streetart był kojarzony z ciekawymi pracami, dającymi chwilę refleksji czy uśmiechu. Naszą pracą chcieliśmy wkomponować w istniejącą ścianę, aby wyglądała zarówno realnie, jak i bajkowo. Bez dodatkowego tła i tworzenia oderwanej od otoczenia powierzchni". Mural wykonał M. Ceirowski. 

To chyba najchłodniej przyjęty białostocki mural. Uznany za zbyt krzykliwy i … niezrozumiały. Ozdobił ścianę kamienicy, która już rok wcześniej została pokryta muralem (nr.? na naszej mapie). Wielkoformatowe malowidło przedstawiające żubry – symbole Podlasia, powstało w ramach akcji East Side Street Art organizowanej w ramach Dni Sztuki Współczesnej w 2013 roku. Mural stworzyło dwóch artystów z Niemiec – Morten Andersen i BASE23.