• polski
  • Mapa Murali 2019
  • Turystyka
  • Kulinaria
  • Kultura
  • Historia
  • Współpraca
    • Partnerzy Bloga
    • Wycieczki na Podlasie
    • Oferta dla właścicieli obiektów
  • Dokąd się wybierasz?
    • Białystok
    • Podlasie
    • Suwalszczyzna
    • Ziemia Łomżyńska
    • Białoruś i Litwa
  • Przewodnik turysty
  • Kontakt
  • Home
  • O autorce
  • Home
  • O autorce
Facebook Twitter Pinterest Linkedin Instagram
Bialystok Subiektywnie
Blog regionalno-turystyczny o Podlasiu i Podlaskiem
  • polski
  • Mapa Murali 2019
  • Turystyka
  • Kulinaria
  • Kultura
  • Historia
  • Współpraca
    • Partnerzy Bloga
    • Wycieczki na Podlasie
    • Oferta dla właścicieli obiektów
  • Dokąd się wybierasz?
    • Białystok
    • Podlasie
    • Suwalszczyzna
    • Ziemia Łomżyńska
    • Białoruś i Litwa
  • Przewodnik turysty
  • Kontakt
Strona główna » Białystok » Ogrody Pałacu Branickich w Białymstoku. Świetność odzyskana po latach. Galeria
BiałystokHistoriaTurystyka

Ogrody Pałacu Branickich w Białymstoku. Świetność odzyskana po latach. Galeria

Anna 11/08/2017 atrakcja turystyczna, Atrakcje Podlasia, Białystok, Jan Klemens Branicki, Ogrody Pałacu Branickich, Pałac Branickich, Zwiedzanie Podlasia 7 komentarzy

Ogrody Pałacu Branickich w Białymstoku budzą zachwyt turystów a mieszkańców napawają nieskrywaną dumą. W 2012 roku salon ogrodowy został uhonorowany w prestiżowym konkursie Towarzystwa Urbanistów Polskich na najlepiej zagospodarowaną przestrzeń publiczną. Jeżeli chcecie zobaczyć to miejsce w pełnej krasie to własnie teraz jest ten czas! Feeria barw, kształtów, zapachów – wszystko to w otoczeniu rzeźb, soczystej zieleni, na tle majestatycznego, hetmańskiego pałacu. Od wiosny do późnej jesieni sztab ogrodników nie ustaje w wysiłkach wypracowując perfekcyjny wygląd barokowej perełki. Obejrzyjcie naszą unikalną galerię i śpieszcie do Białegostoku – to trzeba zobaczyć na własne oczy! Aby obejrzeć galerię należy przejść na koniec tekstu.

Autorką wszystkich zdjęć z galerii jest nowa partnerka bloga – Wanda Worobiej. Jej fantastyczne fotografie z różnych części Podlasia znajdziecie na stronie Okiem Zaspanego Wędrowca – zajrzyjcie koniecznie! Serdecznie dziękuję Wando! 

Ogrody Pałacu Branickich
Ogród dolny ze stawami i widok na ogród górny otoczony balustradą. fot. Wanda Worobiej

Ogrody Pałacu Branickich – lata świetności 

Każdy podróżnik odwiedzający Białystok musi zobaczyć Pałac Branickich. Mało kto wie, że w czasach I Rzeczpospolitej prawdziwą dumą i konikiem ostatniego właściciela rezydencji – Jana Klemensa Branickiego wcale nie był sam pałac – były to ogrody, parki, zwierzyńce, lasy, puszcze innymi słowy tereny zielone. Dzisiejszy stan białostockich ogrodów jest tylko próbą odtworzenia założenia z XVIII wieku. Bazą do prac rewitalizacyjnych stały się zachowane ryciny, szkice, bogata korespondencja, fragmenty pamiętników oraz badania archeologiczne.

Ogrody Pałacu Branickich
Po prawej – boskiety (dziś starodrzew parkowy), po lewej Pawilon pod orłem (odtworzony). Ogród górny na XVIII-wiecznym sztychu Rentza.

Ogrody Pałacu Branickich składały się z dwóch części – ogrodu dolnego w stylu angielskim (czyli de facto parku) gdzie można było znaleźć ustronne miejsce oraz ogrodu górnego w stylu francuskim zwanego salonem ogrodowym. Już sama nazwa sugeruje, że część francuska stanowiła niejako przedłużenie – integralną część rezydencji. Całości dopełniały boskiety, fontanny, kaskady, altany, pawilony, stawy, ogromna kolekcja rzeźb oraz setki egzotycznych roślin pojemnikowych, które w zimie przechowywano w oranżeriach i pomarańczarni. Na terenie założenia znajdowały się zwierzyńce (danieli i jeleni) o niespotykanych rozmiarach (14 kilometrów obwodu). Na zachodniej granicy ogrodu dolnego Braniccy wybudowali (1766) teatr z widownią mogącą pomieścić 400 osób. Do legendy przeszła kurtyna z białostockiego teatru – pocięta i sprzedana ale niezapomniana – jeszcze w XIX wieku jej fragmentami handlowano w Europie. Aktorzy, prywatna orkiestra jak i dwunastoosobowy balet dziecięcy – uświetniały pobyty gości i uroczystości odbywające się w pałacu i ogrodach hetmana. Oj miał Branicki gest – bywały u niego tuzy ówczesnego świata: królowie, dyplomaci, poeci…wszystkich goszczono z rozmachem – wyjeżdżali więc zachwyceni i oszołomieni. Sławili imię Jana Klemensa w całej Europie a pałac zyskał miano Wersalu Północy bo też i głównie na Ludwiku XIV hetman się wzorował.

Boskiety…Z widokiem na Pawilon pod Orłem.

 

Prace nad upiększaniem i rozbudową ogrodów rozpoczęły się w 1728 roku i trwały 30 lat! Autorem ogólnej koncepcji był J.S Deybel, rzeźby tworzył Jan Chryzostom Redler a zieleń pielęgnowali liczni i znani ogrodnicy sprowadzani m.in. z Niemiec i Francji.

Ogrody Pałacu Branickich – upadek

Jan Klemens Branicki zmarł w 1771 roku. Jego trzecia żona – Izabela Branicka de domo Poniatowska przeżyła go o 37 lat. Niestety wicher historii dął już niemiłosiernie. Upadek Rzeczpospolitej, zabór pruski, rosyjski a w międzyczasie kolejni właściciele pałacu nie mieli do ogrodu serca. Tuż po śmierci hetmana zamknięto teatr. W 1813 roku zmarł ogrodnik który doglądał zieleni od 1796 roku. W 1832 roku drzewa i rośliny miały trafić do Carskiego Sioła jednak koszt transportu przerósł nawet cara. W 1836 roku zamknięto oranżerię a rośliny zlicytowano. W kolejnych latach wywieziono w głąb Rosji niemal wszystko co przedstawiało jakąkolwiek wartość m.in. rzeźby ogrodowe…Dzieła zniszczenia dokonały dwie wojny światowe. Pałac zamienił się w ruinę a ogrody zdziczały. Po II Wojnie Światowej odbudową najważniejszego białostockiego zabytku i jego otoczenia zajmował się Stanisław Bukowski. To on zaprojektował pawilony ogrodowe, taras, fontanny i most.

Ogród dolny – widok na tył Altany pod Orłem – niegdyś znajdowała się pod nią grota, nie zdecydowano się na jej odtworzenie. fot. Wanda Worobiej

Ogrody Pałacu Branickich – powrót do formy

Można uznać za cud to, że po 200 latach salon ogrodowy Pałacu Branickich odzyskuje swój dawny blask. W latach 80. i 90. XX wieku utrzymanie ogrodów ograniczało się do bieżących prac porządkowych. Choć zieleni nadano częściowo francuski kształt – nie miało to wiele wspólnego z czasami Branickich. Kompleksową rewitalizację przeprowadzono dopiero w latach 2010-2011. Na stronie http://www.ogrodbranickich.bialystok.pl czytamy:

W lutym 2007 r. Krajowy Ośrodek Badań i Dokumentacji Zabytków przekazał władzom Białegostoku kompleksowe opracowanie naukowe pn. Ogród Branickich w Białymstoku. Koncepcja rewaloryzacji, autorstwa Doroty Sikory – architekta krajobrazu. Na podstawie tej dokumentacji do końca roku opracowano projekty techniczne pierwszego etapu prac rewaloryzacyjnych: dziedzińca wstępnego i salonu ogrodowego. Dwa lata później, na realizację zadania pn. „Rewaloryzacja barokowego Ogrodu Branickich w Białymstoku – Etap I” miasto uzyskało dofinansowanie, w wysokości ponad 9,750 mln zł, ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Podlaskiego na lata 2007-2013.

Odtworzono w sposób godny podziwu następujące elementy ogrodu francuskiego:

  1. 8 parterów bukszpanowych haftowych – nasadzono 47 tysięcy bukszpanów a w bordiurach 20 tysięcy roślin kwitnących (od cebulowych po byliny ). Kunszt wzorów najlepiej widać z góry czyli z tarasu pałacu Branickich.
  2. 4 fontanny, 8 kamiennych ławek i 280 metrów kamiennej balustrady.
  3. Ustawiono 80 drzewek kubłowych w tym pomarańcze, cytryny i laury.
  4. Pawilon pod Orłem – dawniej pełniący funkcję ptaszarni a w wymiarze symbolicznym stanowiący Świątynię Herkulesa.
  5. 18 kamiennych posągów nawiązujących do mitologii. Część z nich to oryginały a część repliki. Jednak kolekcja rośnie – choć to tylko ułamek zbioru Branickich – stanowi drugą co do wielkości kolekcję rzeźb ogrodowych w Polsce (po Ogrodzie Saskim). Zgodnie z zasadami urządzania ogrodów w XVIII wieku – rzeźby ustawione są naprzeciw siebie parami – na przemian figura męska i kobieca.

Ogrody Pałacu Branickich – opracowania na których bazowałam przygotowując powyższy tekst:

  1. Pałac Branickich. Historia i wnętrza – Izabela Szymańska, Aneta Średzińska, Białystok 2014
  2. Jan Klemens Branicki. Sarmata nowoczesny – Anna Oleńska, Warszawa 2011
  3. Rezydencja Branickich w Białymstoku – Joanna Koler -Szumska, Anna Pieciul, Białystok 2012

GALERIA ZDJĘĆ WANDY WOROBIEJ

 

Poprzedni artykuł Grodno. Ruch bezwizowy z Białorusią atrakcją turystyczną na Podlasiu
Następny Artykuł Marszałek Józef Piłsudski w Białymstoku. Pierwszy Honorowy Obywatel miasta

O Autorce

Anna

Anna jest przewodnikiem turystycznym PTTK i serdecznie zaprasza na Podlasie. Blog led by licensed tour guide. Leisure, Travel & Tourism in Podlasie.

Przeczytaj również

  • Spacer po Białymstoku śladami Ludwika Zamenhofa. Szlaki turystyczne część 1.

    20/12/2022
  • Na ratunek starym domom

    Na ratunek starym domom. Ostatnia szansa na zachowanie okruchów dawnego Białegostoku?

    25/11/2022
  • Wojszki

    Wojszki. Podlaska wieś zachwycająca zdobnictwem. Historia, galeria

    21/10/2022

7 komentarzy

  1. Monika Odpowiedz
    13/08/2017 at 16:29

    Fascynujące! Koniecznie muszę tam się wybrać.

    • Anna Odpowiedz
      17/08/2017 at 22:06

      Koniecznie – zapraszamy!!!

  2. Ewa Odpowiedz
    13/08/2017 at 18:25

    Kilkadziesiąt minut temu opublikowałam na moim blogu posta Zespół pałacowo-parkowy Branickich w Białymstoku i dopiero teraz zajrzałam do Ciebie, do Twojego bloga znajdującego się na mojej liście czytelniczej…, no i stwierdziłam, że opublikowane przez Ciebie zdjęcia są piękniejsze od moich. Gratuluję i pozdrawiam serdecznie 🙂

    • Anna Odpowiedz
      14/08/2017 at 14:18

      Twoje też są piękne! Dziękuję!

  3. Cezary Łutowicz Odpowiedz
    27/10/2017 at 16:03

    W Białymstoku tylko się urodziłem, oraz spędziłem nie świadomie pierwszy rok swego życia. Wyjechałem z rodzicami do Słupska /był to czas po wojnie kiedy zasiedlano tamte tereny/. Białystok był tematem częstych rozmów moich rodziców, bywało, że jechało się w odwiedziny do ciotki na ul. Skorupskiej oczywiście w B.
    Obecnie od czterdziestu sześciu lat mieszkam w Sandomierzu. Została mi jednak wrażliwość ucha na Białystok…
    Odkryłem świetną stronę na której tyle ciekawostek o mym mieście… Gratuluję pomysłu i poziomu strony. Moje wielkie ukłony, dla Autorki i Jej pracy…

    • Anna Odpowiedz
      27/10/2017 at 16:15

      Bardzo dziękuję i zapraszam do odwiedzania naszego miasta. Białystok zmienia się na lepsze. Serdecznie pozdrawiam!

  4. tomasz Odpowiedz
    19/04/2018 at 08:35

    Warto jeszcze wspomnieć o osobach osobiście związanych z rewaloryzacją. Historykach sztuki, rzeźbiarzach, architektach, konserwatorach, osobach opiekujących się zielenią. To oni nadali i nadają ostateczny obraz obecnego salonu ogrodowego warto również zaznaczyć, że prace te zostały wykonane lokalnymi specjalistami większość to osoby, które są mieszkańcami Białegostoku (co stanowi dodatkową wartość).

Zostaw komentarz

Anuluj pisanie odpowiedzi

Szukaj

O mnie – Kontakt

Mam na imię Anna. Jestem przewodnikiem turystycznym i historykiem. Chciałabyś/chciałbyś przyjechać na Podlasie? Potrzebujesz planu działania i podpowiedzi, co robić w województwie podlaskim? Skontaktuj się ze mną telefonicznie: 0048 504 868 400 lub mailowo: ania@bialystoksubiektywnie.com

Najpopularniejsze posty

  • Źródełka słynące cudami na Podlasiu
    Źródełka słynące cudami czyli 10 niezwykłych miejsc. Część 1. Epidemie na Podlasiu
  • Getto w Białymstoku
    Getto. Część 1. Losy białostockich Żydów od września 1939 do „akcji lutowej”
  • Śledzik białostocki
    Śledzik białostocki. Co to znaczy śledzikować? Trzy klasyczne przepisy na śledzia po białostocku
  • Ziołowy Zakątek
    Ziołowy Zakątek w Korycinach. Bogactwo Podlasia w pigułce. Galeria Krzysztofa Kadziewicza
  • Monaster w Supraślu
    Monaster w Supraślu. Dzieje klasztoru oraz przewodnik po prawosławnym Supraślu. Część 1
  • Święte źródła na Podlasiu
    Święte źródła na Podlasiu i w podlaskim. Miejsca mocy. Część 2
  • mrowisko przepis
    Mrowisko. Przepis na litewskie ciasto szturmem zdobywające Podlasie. Kuchnia podlaska

Polub nas na Facebooku

Social Media

Kooperacja – media

Narodowy Portal Turystyczny

Weranda Weekend

Przedsiębiorcze Podlasie

Szlaki w Polsce

Polska Nieodkryta

Polskie Radio Białystok

Obcasy Podlasia

Rzeczpospolita

Serwis Turystyczny Radia Białystok

Kurier Poranny

Zielona Linia

Telewizja Białystok

Dwójka. Polskie Radio

Munchies – Vice.com

Na Temat

Polen Journal.de

PolskieRadio.pl

Gazeta Wyborcza

Najnowsze wpisy

  • Spacer po Białymstoku śladami Ludwika Zamenhofa. Szlaki turystyczne część 1.
  • Na ratunek starym domom
    Na ratunek starym domom. Ostatnia szansa na zachowanie okruchów dawnego Białegostoku?
  • Wojszki
    Wojszki. Podlaska wieś zachwycająca zdobnictwem. Historia, galeria
  • Zwiedzanie Supraśla
    Zwiedzanie Supraśla. Prawosławie w podlaskim miasteczku. Część 2
  • Zygmunt August na Podlasiu
    Zygmunt August na Podlasiu. Śladami ostatniego Jagiellona w 450-lecie jego śmierci

Tagi

agroturystyka architektura atrakcja turystyczna atrakcje dla dzieci Atrakcje Podlasia Atrakcje Suwalszczyzny autochtoniczna ludność Białorusini na Podlasiu Białystok Cerkiew drewniany Białystok filmowe Podlasie Gwara podlaska Historia jewish białystok jewish trail kościół katolicki na Podlasiu Kraina Otwartych Okiennic kuchnia lokalna kuchnia podlaska Magia Podlasia mniejszości podlaskie Nadbużańskie Podlasie Narew Pałac Branickich Podlasie podlaskie Prawosławie Puszcza Knyszyńska recenzja restauracja slow food Supraśl Suwalszczyzna synagoga Szlak Dziedzictwa Żydowskiego szlak murali szlak tatarski sztuka Tatarzy Tykocin województwo podlaskie zabytek Zwiedzanie Podlasia Żydzi

Newsletter

Archiwum

LINKI

Długoterminowa pogoda

Rękodzieło artystyczne z Podlasia

Pasieka Ulikowo/Blog o pszczołach

Facebook Twitter Pinterest Linkedin

Meta

  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.org
© Copyright 2014. Theme by BloomPixel.
  • polski