Grodno. Ruch bezwizowy z Białorusią atrakcją turystyczną na Podlasiu

Nasze Grodno…

Wilno, Lwów i Grodno – to na nich opiera się etos legendarnych, utraconych kresów I Rzeczpospolitej. Znalazłoby się jeszcze kilku chętnych aby te miasta (przysłowiową szabelką) odbijać. Jednak grupa ta topnieje z roku na rok, odchodzą świadkowie, polscy mieszkańcy dzisiejszej Białorusi i Ukrainy…Młodzi traktują polską przeszłość Lwowa czy Wilna w kategoriach czysto historycznych. Jako przewodnik wiem, że tylko turysta w określonym wieku zada mi ważkie pytanie: „Czy w Grodnie widoczna jest polskość tego miasta?”. Niewielu spodziewa się entuzjastycznego potwierdzenia: tak, proszę państwa, ślady polskości są w Grodnie czytelne, widzimy je na każdym kroku. Warto to sprawdzić osobiście, zwłaszcza od kiedy ruch bezwizowy stał się faktem a przekraczanie granicy jest łatwiejsze. Białoruś wyraźnie otwiera się na turystów ale zanim rzucicie wszystko i ruszycie na wschód…przeczytajcie nasz artykuł do końca. Do wyjazdu należy się przygotować albowiem ruch bezwizowy jakkolwiek uproszczony – wymaga załatwienia kilku niezbędnych formalności.

Grodno na kartach historii

Ech niepowtarzalne, pierwsze i jedyne Grodno! Gdyby się Stalinowi omsknęła ręka i zostawił je po naszej stronie…Jeszcze przed II wojną stanowiło przecież część województwa białostockiego. Rangi królewskiego, sejmowego miasta nie mógł przebić stosunkowo młody Białystok. Stanowił więc oficjalne centrum administracyjne podczas gdy Grodno uznawano za centrum kulturalne i artystyczne. Historyk – Jan Jerzy Milewski pisze:

Międzywojenne Grodno, które w wyniku I wojny światowej przestało być stolicą guberni, a po roku 1918 w odrodzonej Polsce przegrało rywalizację z Białymstokiem o ulokowanie władz wojewódzkich i spadło do rangi miasta powiatowego, nie pozbyło się ambicji bycia metropolią między Warszawą a Wilnem. Przez dwa dziesięciolecia skutecznie rywalizowało z wojewódzkim Białymstokiem o prymat w sferze działalności kulturalnej, choć bardzo zmieniły się miejscowe elity: ubyło inteligencji narodowości rosyjskiej, a przybyli w poszukiwaniu pracy z innych dzielnic Polski urzędnicy, nauczyciele, dziennikarze, artyści. Stali się oni lokalnymi patriotami.

Niezbadane są wyroki historii, która najpierw wywindowała Grodno do rangi jednego z najważniejszych miast Rzeczpospolitej Obojga Narodów a w XX wieku zepchnęła je na margines dziejów:

• Gród nad Niemnem powstał pod koniec X wieku i aż do XII stanowił kulturowe i handlowe centrum Czarnej Rusi, od 1376 jest formalnie częścią Wielkiego Księstwa Litewskiego a wraz z otrzymaniem praw miejskich w 1391 jednym z jego najważniejszych miast.
• Za panowania Jagiellonów Grodno było miastem rezydencjalnym. Późniejszy święty – Kazimierz Królewicz, patron Polski i Litwy, wielokrotnie modlił się w grodzieńskiej Farze Witoldowej. Dokonał żywota na tutejszym zamku, na rękach ojca – króla Kazimierza Jagiellończyka, który przeżywszy syna o 8 lat również zmarł w Grodnie.
• Stefan Batory szczególnie ukochał gród nad Niemnem. Przebudował stary XIV-o wieczny zamek i tutaj rezydował ustanawiając więc defacto Grodno nieformalną stolicą kraju. Tutaj też zmarł a na jego ciele przeprowadzono pierwszą w Europie Wschodniej sekcję zwłok króla.
• Z woli Jana III Sobieskiego co trzeci sejm walny Rzeczypospolitej odbywał się w Grodnie, zyskało ono nieoficjalnie status trzeciej stolicy. W historii zapisał się szczególnie sejm z 1793 roku, który zatwierdził II rozbiór Polski.
• Stanisław August Poniatowski abdykował w Grodnie w 1795 roku a więc to tutaj oficjalnie zakończyły się dzieje wielkiej i wspaniałej I Rzeczpospolitej.

• Od 1795 miasto należy do Rosji, od 1802 stało się siedzibą guberni. W 1812 wyzwolone (na zaledwie pół roku) przez wojska Napoleona. Władza carska miała tu jednak nie lada problem. Mieszkańcy żywo uczestniczyli w powstaniach – można zaryzykować twierdzenie, że Grodno było ważnym ośrodkiem ruchu narodowo-wyzwoleńczego.
• W Grodnie żyła i pisała Eliza Orzeszkowa – tutaj powstała, może nieco patetyczna, ale jednak kultowa epopeja „Nad Niemnem”. Przez 5 lat w Grodnie mieszkała także Zofia Nałkowska.
• Do historii przeszła bohaterska obrona Grodna we wrześniu 1939 roku.

Grodno – zabytki i miejsca, które warto zobaczyć

Mój artykuł nie wyczerpuje tematyki historii Grodna, ma Was jedynie zainspirować i zaszczepić turystycznego bakcyla. Oprócz grodzieńskich zamków i domu Elizy Orzeszkowej koniecznie musicie jeszcze zobaczyć:

• Cerkiew na Kołoży św. Borysa i Gleba z XII wieku (!)
• Muzeum Religii w pałacu Chreptowiczów – niezwykle interesujące zbiory!
• Bazylikę katedralną św. Franciszka Ksawerego z pięknym barokowym wnętrzem
• Eklektyczną, przepiękną synagogę i wejście do dawnego getta
• miejsce gdzie stała Fara Witoldowa – barbarzyńsko zniszczona w 1961 roku (!)
• Teatr dramatyczny w kształcie korony przed którym … stoi sowiecki czołg (!)
• drewnianą zabudowę Grodna, plac Tyzenhausa, Plac Sowiecki
• Sobór Opieki Matki Bożej (Pokrowski)
• nekropolie w tym cmentarz farny na którym spoczywa Eliza Orzeszkowa oraz żołnierze polscy – obrońcy Grodna

Grodno – ruch bezwizowy – praktyczne wskazówki

• Grodno leży 80 kilometrów od Białegostoku, to nawet bliżej niż do Białowieży! Jednak po drodze mamy granicę – jej przekroczenie może Wam zająć od godziny (samochód osobowy) nawet do 4 godzin (autokar)

  

• Jeżeli faktycznie wybierzecie się na Białoruś w trybie bezwizowym – prosimy bardzo poważnie potraktować poniższe zalecenia. Nie przekroczycie granicy bez uprzednio przygotowanych dokumentów lub jeżeli służby dopatrzą się literówki, złej daty, niezgodności.

• Wasz paszport musi mieć przynajmniej 3 miesiące ważności od daty przekroczenia granicy z Białorusią
• Musicie mieć uzupełnioną przepustkę czyli zezwolenie na wjazd do Grodna i okolic. Zezwolenia są wydawane na Białorusi i są płatne. Zamówić je trzeba przynajmniej na 1 dzień (teoretycznie -w praktyce trzeba troszkę więcej czasu) przed wjazdem a po zaksięgowaniu opłaty zezwolenie zostanie wysłane na Wasz e-mail – trzeba je wydrukować i w wyznaczonym terminie można jechać.
• Musisz mieć wykupione ubezpieczenie ważne na terenie Białorusi.
• Na każdy dzień pobytu musisz mieć równowartość 42 rubli w dowolnej walucie (ok. 22 euro).
• Bez wizy możesz przebywać na Białorusi 10 dni ale na terenie określonym mianem „Park Kanał Augustowski”: MAPA. Zwiedzisz Grodno i okolice oraz Kanał Augustowski.
• Najlepiej jest przekroczyć granicę samochodem lub autokarem w Kuźnicy Białostockiej

• Od stycznia 2018 roku możliwy jest pobyt bezwizowy w okolicach Brześcia („Strefa turystyczno-rekreacyjna Brześć”). Więcej o Brześciu i dlaczego warto go zwiedzić pisaliśmy TUTAJ.
• Uwaga! Od stycznia 2018 możliwe jest przekroczenie granicy bez wizy podróżując pociągiem.

Jeżeli chcesz aby wszystkie formalności załatwił ktoś inny – nic prostszego. Skontaktuj się ze mną. Współpracuję z Regionalnym Oddziałem PTTK w Białymstoku . Zorganizujemy Twój wyjazd pod każdym kątem – od spraw urzędowych, po noclegi, rekomendację przewodników i lokalnych restauracji. 

1. Im więcej osób jedzie tym taniej – warto zorganizować taki wyjazd na kilka rodzin. Przykładowo: jeżeli masz własny transport i grupę 10-14 osób to w cenie 230 zł za osobę spędzasz dzień w Grodnie i nie obchodzą Cię formalności. Zapewniamy opiekę pilota z językiem rosyjskim, polskojęzycznego przewodnika białoruskiego, przewodnika po Muzeum Elizy Orzeszkowej. Wycieczka zaczyna się w Białymstoku o 7:00, powrót z Grodna – 21:00. Zobaczysz: Dolny i Górny Zamek Stefana Batorego, Cerkiew na Kołoży, Muzeum-Dom, pomnik i grób Elizy Orzeszkowej, Sobór Pokrowski, Bazylika katedralna św. Franciszka Ksawerego, Synagogę w stylu eklektycznym (datki 1 euro/osobę). Przewidziany jest czas wolny na zakupy i obiad. Przy grupie autokarowej 50 osobowej koszt takiej wycieczki od osoby to już tylko 75 zł.
2. Możemy także zorganizować taką samą wycieczkę z naszym transportem – busem lub autokarem.
3. Grupy poniżej 10 osób wyceniamy indywidualnie. 

Serdecznie dziękuję Adamowi Grabowskiemu – partnerowi bloga za udostępnienie zdjęć z Grodna. Adam jest cenionym i rozchwytywanym przewodnikiem – polecam korzystanie z jego usług – tel. 0048 664 948 747.