• polski
  • Mapa Murali 2019
  • Turystyka
  • Kulinaria
  • Kultura
  • Historia
  • Współpraca
    • Partnerzy Bloga
    • Wycieczki na Podlasie
    • Oferta dla właścicieli obiektów
  • Dokąd się wybierasz?
    • Białystok
    • Podlasie
    • Suwalszczyzna
    • Ziemia Łomżyńska
    • Białoruś i Litwa
  • Przewodnik turysty
  • Kontakt
  • Home
  • O autorce
  • Home
  • O autorce
Facebook Twitter Pinterest Linkedin Instagram
Bialystok Subiektywnie
Blog regionalno-turystyczny o Podlasiu i Podlaskiem
  • polski
  • Mapa Murali 2019
  • Turystyka
  • Kulinaria
  • Kultura
  • Historia
  • Współpraca
    • Partnerzy Bloga
    • Wycieczki na Podlasie
    • Oferta dla właścicieli obiektów
  • Dokąd się wybierasz?
    • Białystok
    • Podlasie
    • Suwalszczyzna
    • Ziemia Łomżyńska
    • Białoruś i Litwa
  • Przewodnik turysty
  • Kontakt
Strona główna » Historia » Dwuosnowowa tkanina eksportowa. Podlaskie tkactwo tradycyjne docenione w … Japonii
HistoriaPodlasieTurystyka

Dwuosnowowa tkanina eksportowa. Podlaskie tkactwo tradycyjne docenione w … Japonii

Anna 15/06/2018 Atrakcje Podlasia, dwuosnowowa, Podlasie, Pogranicze, rękodzieło, Sokólszczyzna, Szlak Bociani, tradycja 4 komentarze
dwuosnowowa

Z podlaskiego lamusa na salony w Japonii

Powiedzonko „cudze chwalicie swego nie znacie” wybitnie pasuje do bohaterki dzisiejszego tekstu, którą jest… unikalna i przepiękna w swej prostocie – tkanina dwuosnowowa.  Na dobrą sprawę, po dokładnym sprawdzeniu babcinych skrzyń natkniemy się na wyroby podwójnej osnowy w każdym podlaskim domu. Dawniej podstawowy element posagu, kapa na łóżko w pokoju gościnnym czy dobry prezent – w latach 80. XX wieku stała się „obciachem” i reliktem. Innymi słowy trafiła na niesławną półkę z napisem: lamus. Moda przychodzi i odchodzi, ale prawdziwy kunszt wcześniej czy później staje się klasyką. Tak też się dzieje w przypadku podlaskiego tkactwa. Całe szczęście, że ponowne odkrycie dwuosnowowej ma miejsce własnie teraz! To ostatni moment. Umiejętność tkania, dawniej powszechna na całym obszarze północno – wschodniej Polski przetrwała już tylko w Janowie i kilku okolicznych miejscowościach.

dwuosnowowa
fot. Krzysztof Kadziewicz

Tkanina dwuosnowowa – historia

Początki janowskiego tkactwa etnografowie szacują na połowę XIX wieku. Najprawdopodobniej wówczas pojawili się tutaj tkacze mazurscy od których lokalne gospodynie uczyły się skomplikowanej techniki i pierwszych wzorów (np. motyw gwiazdy, rombu, palmety, listka czy korowodu weselnego). Te rzadkie umiejętności były przekazywane następnym pokoleniom. W II połowie XX wieku w Janowie i okolicach ponad 40 kobiet zajmowało się tkactwem… Dziś szacuje się ilość czynnych pracowni na 6, w całym regionie jest ich zaledwie 12.

fot. Krzysztof Kadziewicz
fot. Krzysztof Kadziewicz

Jak to się robi czyli dwuosnowowa od środka

Tkaniny janowskie wykonywane są z naturalnej przędzy wełnianej, unikatową techniką, na drewnianych ręcznych warsztatach. Aby powstał kilim należy użyć dwóch wątków w dwóch kontrastowych kolorach oraz podwójnej, również kontrastowej osnowy. W ten sposób na krośnie powstają dwie tkaniny o splocie płóciennym połączone ze sobą wzorem i bordiurą. W procesie tkania wzór wybiera się za pomocą cienkiej listewki zwanej „prątkiem”. Choć z pozoru kanciasty wzór zachwyca prostotą, to jednak wykonanie go (jak widać na zdjęciach) wymaga ekstremalnej precyzji i skupienia.

fot. Krzysztof Kadziewicz
fot. Krzysztof Kadziewicz
fot. Krzysztof Kadziewicz
Precyzja… fot. Krzysztof Kadziewicz

Impuls z Japonii

13 czerwca 2016 roku na stronach Radia Białystok pojawił się krótki, ale jakże zaskakujący dla mieszkańców regionu materiał:

fot. Krzysztof Kadziewicz

Podlaska tkanina dwuosnowowa zachwyciła Japończyków. Interesują się nie tylko makatkami czy dywanami, kupują też poduszki, torebki czy kosmetyczki. Tkaczki z Janowa do kraju kwitnącej wiśni sprzedały już blisko 2 tysiące tkanin. Wszystko dzięki współpracy z Izumi Fujita, która organizuje w ośmiu japońskich miastach ich wystawy i prowadzi internetowy sklep z polskim rękodziełem. Cieszymy się z tej współpracy. Po latach kryzysu, rękodzieło powoli wraca do łask – mówi etnograf Wojciech Kowalczuk z Muzeum Podlaskiego.

Izumi Fujita jest z wykształcenia antropologiem, studiowała etnografię w Tokio i Anglii. Od 2008 roku mieszka w Polsce. Fujita organizuje wystawy sztuki ludowej w Japonii a jej prawdziwą fascynacją są dywany dwuosnowowe produkowane przez polskie tkaczki z Janowa. W 2010 roku Izumi uczestniczyła w Festiwalu Sztuki Ludowej w Kazimierzu Dolnym nad Wisłą, gdzie poznała panią Teresę Pryzmont – tkaczkę z Wasilówki. Kupiła wtedy kilka tkanin autorstwa innych jeszcze, janowskich tkaczek. Te małe dzieła sztuki od razu znalazły nabywców w Tokio, Kioto i Sapporo. Japończycy, którzy uwielbiają sztukę ludową od razu poznali się na wyjątkowości tych prac.

W 2018 roku w wywiadzie Izumi dla portalu Rzeczy Piękne czytamy:

Czy to prawda, że ponad 60 % rękodzieła z Janowa trafia właśnie do Japonii?

IF: Powiem nawet, że znacznie więcej. Japończycy posiadają więcej polskich tkanin niż sami Polacy – taka jest prawda!

fot. Krzysztof Kadziewicz

Szlak „Kraina wątku i osnowy”

Wiosną 2017 roku Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Białymstoku przystąpił do realizacji wyjątkowego projektu. „Kraina Wątku i Osnowy” to nie tylko szlak turystyczny – to szerokie przedsięwzięcie, które ma uchronić tradycyjne rękodzieło przed zapomnieniem. Ożywienie i popularyzacja tkactwa wśród ludzi młodych jest nie lada zadaniem. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu tkanie było zajęciem powszechnym. Gospodynie tworzyły na własne potrzeby, a te zdolniejsze na potrzeby mieszkańców okolicznych wsi i miast. Obecnie jest to bardzo rzadka umiejętność! Na stronie Dwuosnowowa.pl czytamy:

Kraina wątku i osnowy powstała na terenie dwóch gmin: Janowa i Korycina. Miejscowości te zostały wybrane nieprzypadkowo – mieszka tu i tworzy większość podlaskich tkaczek. W województwie podlaskim aktywnych tkaczek jest zaledwie dwanaście. Są to w większości osoby w podeszłym wieku. To ostatni moment na wykorzystanie ich wiedzy, umiejętności i pasji oraz przekazanie tego bogactwa innym. Zależało nam na tym, aby aby młodzież uznała swoje tradycje – dawne wzory i rzemiosło – modne i atrakcyjne, aby chciała uczyć się tkactwa. Duma z tradycji, świadomość wartości starych rzemiosł i dawnych wzorów to dziś duże wyzwanie (…)

fot. Krzysztof Kadziewicz
fot. Krzysztof Kadziewicz
fot. Krzysztof Kadziewicz
fot. Krzysztof Kadziewicz

Dwuosnowowa w praktyce

Jeżeli zainteresowała was dwuosnowowa to serdecznie zapraszamy na Podlasie! Wędrówkę po pracowaniach tkackich warto zacząć od Izby Tkactwa w Janowie. To własnie tam obejrzycie wystawę około 50-u dywanów i makat oraz sprawdzicie jak wyglądają i działają stuletnie krosna. Można też … spróbować własnych sił! Przekonajcie się sami jak trudna i pracochłonna technika była onegdaj powszechna na Podlasiu…

Izba Tkactwa Dwuosnowowego w Janowie na ul. Białostockiej 14 A

zaprasza wszystkich chętnych do zwiedzania w dniach:

Wtorki w godz.. 8-16
Czwartki w godz. 8-16
Soboty w godz. 8-14
Grupy zorganizowane proszone są o wcześniejszy kontakt : tel. 857 216 043 ,
e-mail: goksit.janow@gmail.com 

fot. Krzysztof Kadziewicz

A to ciekawe!

  • Wiosną 2018 roku pani Danuta Radulska z Wasilówki otrzymała Nagrodę im. Oskara Kolberga, która jest najważniejszą w Polsce nagrodą  za dokonania twórcze, artystyczne, naukowe oraz działalność w tradycyjnej kulturze regionalnej. Przyznawana od 1974 r., honoruje całokształt działalności i wyróżnia wybitne osiągnięcia w dziedzinie kultury ludowej. (Więcej informacji: TUTAJ) To już ósma tkaczka z Janowa uhonorowana tą prestiżową nagrodą!
  • W ramach festiwalu „Folk on the street” w Białymstoku powstał największy folkowy mural w Polsce, który mierzy… 36 na 10 metrów.  Pierwowzór muralu to tkanina dwuosnowowa pt. „Pieczenie chleba”, której autorką jest pani Lucyna Kędzierska, tkaczka z Wasilkowa.
dwuosnowowa
fot. Anna Kraśnicka

Dwuosnowowa – podziękowania

Wszystkie zdjęcia tkaczek, tkanin, a także procesu twórczego dwuosnowowej wykonał Krzysztof Kadziewicz – przyjaciel i partner bloga, prawdziwy pasjonat fotografii. Serdecznie Ci dziękuję Krzyśku za piękne fotografie i inspirację. Inne zdjęcia Krzysztofa znajdziecie na naszym blogu we wpisach o Tykocinie, zegarze na Bramie Płacowej i Puszczy Knyszyńskiej. Zajrzyjcie też koniecznie na stronę www.kadziewicz.eu .

fot. Krzysztof Kadziewicz
Poprzedni artykuł Murale w Suwałkach. Suwalszczyzna i jej bajkowy świat
Następny Artykuł Pałac carski w Białowieży. Architektura w służbie ideologii. Część 1

O Autorce

Anna

Anna jest przewodnikiem turystycznym PTTK i serdecznie zaprasza na Podlasie. Blog led by licensed tour guide. Leisure, Travel & Tourism in Podlasie.

Przeczytaj również

  • Nowy Jork

    Nowy Jork – Białystok. W poszukiwaniu śladów podlaskich Żydów i Tatarów w Stanach Zjednoczonych

    10/11/2023
  • Weekend w Białymstoku

    Białystok na weekend czyli 10 rzeczy do zrobienia i zobaczenia w stolicy Podlasia. Bez samochodu!

    21/04/2023
  • juliański sylwester

    Juliański sylwester czyli Małanka. Obrzędy podlaskie część 1

    13/01/2023

4 komentarze

  1. Marta Odpowiedz
    24/06/2018 at 09:02

    Jestem oczarowana… A jeśli można zapytać, gdzie dokładnie znajduje się mural?

    • Anna Odpowiedz
      22/07/2018 at 23:57

      Na Białostoczku : http://bialystoksubiektywnie.com/blog/2017/10/12/mapa-bialostockich-murali-czesc-3/

  2. Sylwia Nowicka Odpowiedz
    25/02/2019 at 20:31

    A gdzie mozna kupić te tkaniny, dywany, chodniczki?

    • Anna Odpowiedz
      04/03/2019 at 22:25

      U producentów, w Janowie w Izbie Tkactwa, na jarmarkach i targach, np. w Kiermusach co miesiąc. Pozdrawiam!

Zostaw komentarz

Anuluj pisanie odpowiedzi

Szukaj

O mnie – Kontakt

Mam na imię Anna. Jestem przewodnikiem turystycznym i historykiem. Chciałabyś/chciałbyś przyjechać na Podlasie? Potrzebujesz planu działania i podpowiedzi, co robić w województwie podlaskim? Skontaktuj się ze mną telefonicznie: 0048 504 868 400 lub mailowo: ania@bialystoksubiektywnie.com

Najpopularniejsze posty

  • Ziołowy Zakątek
    Ziołowy Zakątek w Korycinach. Bogactwo Podlasia w pigułce. Galeria Krzysztofa Kadziewicza
  • Monaster w Supraślu
    Monaster w Supraślu. Dzieje klasztoru oraz przewodnik po prawosławnym Supraślu. Część 1
  • mrowisko przepis
    Mrowisko. Przepis na litewskie ciasto szturmem zdobywające Podlasie. Kuchnia podlaska
  • Trześcianka
    Trześcianka. Historia, obrzędy, gwara. Kraina Otwartych Okiennic – świat podlaskich autochtonów
  • Zaguby
    Zaguby nadbużańskie. Sprawdzony przepis. Kuchnia podlaska nie tylko dla początkujących
  • Meczet w Białymstoku
    Meczet w Białymstoku. Tatarzy na Podlasiu w XX i XXI wieku
  • Zygmunt August na Podlasiu
    Zygmunt August na Podlasiu. Śladami ostatniego Jagiellona w 450-lecie jego śmierci

Polub nas na Facebooku

Social Media

Kooperacja – media

Narodowy Portal Turystyczny

Weranda Weekend

Przedsiębiorcze Podlasie

Szlaki w Polsce

Polska Nieodkryta

Polskie Radio Białystok

Obcasy Podlasia

Rzeczpospolita

Serwis Turystyczny Radia Białystok

Kurier Poranny

Zielona Linia

Telewizja Białystok

Dwójka. Polskie Radio

Munchies – Vice.com

Na Temat

Polen Journal.de

PolskieRadio.pl

Gazeta Wyborcza

Najnowsze wpisy

  • Nowy Jork
    Nowy Jork – Białystok. W poszukiwaniu śladów podlaskich Żydów i Tatarów w Stanach Zjednoczonych
  • Weekend w Białymstoku
    Białystok na weekend czyli 10 rzeczy do zrobienia i zobaczenia w stolicy Podlasia. Bez samochodu!
  • juliański sylwester
    Juliański sylwester czyli Małanka. Obrzędy podlaskie część 1
  • Spacer po Białymstoku śladami Ludwika Zamenhofa. Szlaki turystyczne część 1.
  • Na ratunek starym domom
    Na ratunek starym domom. Ostatnia szansa na zachowanie okruchów dawnego Białegostoku?

Tagi

agroturystyka aktywny wypoczynek architektura atrakcja turystyczna Atrakcje Podlasia Atrakcje Suwalszczyzny autochtoniczna ludność Białorusini na Podlasiu Białystok Cerkiew drewniany Białystok filmowe Podlasie Gwara podlaska Historia jewish białystok jewish trail kościół katolicki na Podlasiu Kraina Otwartych Okiennic kuchnia lokalna kuchnia podlaska Magia Podlasia mniejszości podlaskie Nadbużańskie Podlasie Narew Pałac Branickich Podlasie podlaskie Prawosławie Puszcza Knyszyńska recenzja restauracja slow food Supraśl Suwalszczyzna synagoga Szlak Dziedzictwa Żydowskiego szlak murali szlak tatarski sztuka Tatarzy Tykocin województwo podlaskie zabytek Zwiedzanie Podlasia Żydzi

Newsletter

Archiwum

LINKI

Długoterminowa pogoda

Rękodzieło artystyczne z Podlasia

Pasieka Ulikowo/Blog o pszczołach

Facebook Twitter Pinterest Linkedin

Meta

  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.org
© Copyright 2014. Theme by BloomPixel.
  • polski