• polski
  • Mapa Murali 2019
  • Turystyka
  • Kulinaria
  • Kultura
  • Historia
  • Współpraca
    • Partnerzy Bloga
    • Wycieczki na Podlasie
    • Oferta dla właścicieli obiektów
  • Dokąd się wybierasz?
    • Białystok
    • Podlasie
    • Suwalszczyzna
    • Ziemia Łomżyńska
    • Białoruś i Litwa
  • Przewodnik turysty
  • Kontakt
  • Home
  • O autorce
  • Home
  • O autorce
Facebook Twitter Pinterest Linkedin Instagram
Bialystok Subiektywnie
Blog regionalno-turystyczny o Podlasiu i Podlaskiem
  • polski
  • Mapa Murali 2019
  • Turystyka
  • Kulinaria
  • Kultura
  • Historia
  • Współpraca
    • Partnerzy Bloga
    • Wycieczki na Podlasie
    • Oferta dla właścicieli obiektów
  • Dokąd się wybierasz?
    • Białystok
    • Podlasie
    • Suwalszczyzna
    • Ziemia Łomżyńska
    • Białoruś i Litwa
  • Przewodnik turysty
  • Kontakt
Strona główna » Białystok » Kapryśny dziadek czyli zegar na Bramie Wielkiej Pałacu Branickich. Część 1
BiałystokHistoriaTurystyka

Kapryśny dziadek czyli zegar na Bramie Wielkiej Pałacu Branickich. Część 1

Anna 26/05/2016 atrakcja turystyczna, Atrakcje Podlasia, Białystok, Gryf, Historia, Jan Klemens Branicki, Ogrody Pałacu Branickich, Pałac Branickich, podlaskie, Radio Białystok, zabytek, Zwiedzanie Podlasia 1 Comment

Atrakcja o której nie przeczytacie w przewodnikach…

Turyści zwiedzający zegar na bramie Pałacu Branickich zwykle są bardzo mile zaskoczeni. Naładowani ciekawostkami i informacjami pytają, z małą pretensją dlaczego, przygotowując się do zwiedzania Białegostoku nigdzie o nim nie przeczytali. Najwyższy czas wypełnić tę lukę.

„Wedle wskazań zegara na bramie Pałacu Branickich można się udać na umówioną randkę ale nie na autobus”, takie słowa usłyszycie od przewodników, którzy prezentują tę niewątpliwą atrakcję – najstarszy chodzący zegar wieżowy w Polsce. Zaznaczamy: chodzący! Owszem są w Polsce mechanizmy starsze ale stoją owiane kurzem historii, nasz ciągle odmierza czas i bije, z niewielkimi przerwami od około 250 lat. Szanujmy więc naszego dziadka, ma prawo być odrobinę nieprecyzyjny. Zaraz się dowiecie dlaczego. Zapraszam na górę, czeka was przejście 54 stopni po coraz bardziej stromych schodach…Nie ma strachu, najmłodsza turystka pod dachem bramy miała rok i trzy miesiące!

Precyzyjny jak szwajcarski zegar…? Ale z którego wieku?

Jan Klemens Branicki, trzeci pod względem bogactwa magnat polski swoich czasów, mógł sobie pozwolić na wszystko. Toteż pozwolił sobie na zegar, co było wtedy dość dużą ekstrawagancją. Tym bardziej, że wykonano go w Szwajcarii. Miał więc strusia ze Stambułu i zegar wykuty ręką szwajcarskiego kowala. Tak – nie mylicie się, w tamtych czasach to kowale wykonywali tę robotę.  Jak stwierdzić, że to faktycznie kowalski oryginał z XVIII wieku?

  • mechanizm wykonano metodą kucia dowolnego – listwy i koła nie są gładkie,
  • łączenia są w kształcie klinków – wtedy jeszcze nie znano nawet śrub,
  • małe koła zębate – niewykonalne w kuźni – zastąpiono, widocznym na zdjęciu 1. „mechanizmem latarniowym” – czyli pręcikami przymocowanymi do okrągłych podkładek,

    1.
  • Bialystok-subiektywnie-blog-o-podlasiu-zegar pałacu branickich (4)
    2.

    szwajcarską robotę znać na jednym z elementów – oto hamujące i wirujące podczas bicia „skrzydełka” mają…kształt profilu twarzy ludzkiej z okiem! Zdjęcie 2.

Jak to działa? Bardzo prosto!

Zegar umieszczony na solidnej, dębowej podstawie składa się z trzech mechanizmów, połączonych ze sobą systemem kół zębatych. W gruncie rzeczy to kupa żelaza, która jak wszystko w przyrodzie podlega prawom fizyki. I tu kryje się rozwiązanie zagadki – materia kurczy się i rozszerza: nasz dziadek często się późni, śpieszy, czasem nawet wybija niewłaściwe godziny. Reaguje bowiem na gwałtowne zmiany temperatury, wilgotności i ciśnienia – brak mu precyzji idealnego mechanizmu spawanego cyfrowo i łączonego nitami. Czynnik ludzki także odgrywa niebagatelną rolę 😉 Ów czynnik musi jednakowoż zegar nakręcać!

Bialystok-subiektywnie-blog-o-podlasiu-zegar pałacu branickich (13)
3.

Zegar zasadniczo pełni trzy funkcje: wybija pełne godziny i kwadranse oraz odmierza czas. Trzy mechanizmy są napędzane za pomocą oddzielnych obciążników, zawieszonych na linach (Zdjęcie 3 – na drugim planie wisi obciążnik mechanizmu wybijania godzin), które powoli zsuwają się do dołu w swego rodzaju sztolniach. Ten dyskretny ruch powoduje obracanie się kół zębatych czyli chodzenie zegara. Nakręcony pracuje przez 48 godzin, tyle zajmuje ciężarkom „zejście” do samego dołu budynku Bramy. Żeby zegar nakręcić trzeba mieć sporo krzepy!

Zegar … ale Brama to dopiero historia!

Ciąg dalszy burzliwej i nieznanej historii budynku Bramy Wielkiej zwanej Gryfem znajdziecie TUTAJ. Zwiedzanie mechanizmu zegara jest możliwe w sezonie turystycznym i bezpłatne! Pracownicy Informacji Turystycznej a jednocześnie przewodnicy PTTK  zapraszają: grafik wejść znajdziecie tutaj: Informacja Turystyczna w Białymstoku.

Serdecznie dziękuję Krzyśkowi Kadziewiczowi za niesamowite zdjęcie, które widzicie na zdjęciu wiodącym oraz w galerii poniżej. 

Zegar
fot. Krzysztof Kadziewicz
fot. Krzysztof Kadziewicz

 

Brama Gryf z zegarem
Poprzedni artykuł Ciełuszki – bajkowa wieś podlaska. Galeria zdjęć Tadeusza Doroszko
Następny Artykuł Korona Podlasia. Rycerski kasztel nad Bugiem

O Autorce

Anna

Anna jest przewodnikiem turystycznym PTTK i serdecznie zaprasza na Podlasie. Blog led by licensed tour guide. Leisure, Travel & Tourism in Podlasie.

Przeczytaj również

  • Spacer po Białymstoku śladami Ludwika Zamenhofa. Szlaki turystyczne część 1.

    20/12/2022
  • Na ratunek starym domom

    Na ratunek starym domom. Ostatnia szansa na zachowanie okruchów dawnego Białegostoku?

    25/11/2022
  • Wojszki

    Wojszki. Podlaska wieś zachwycająca zdobnictwem. Historia, galeria

    21/10/2022

1 Comment

  1. Pingback: Blog Białystok subiektywnie na występach w Radiu Białystok

Zostaw komentarz

Anuluj pisanie odpowiedzi

Szukaj

O mnie – Kontakt

Mam na imię Anna. Jestem przewodnikiem turystycznym i historykiem. Chciałabyś/chciałbyś przyjechać na Podlasie? Potrzebujesz planu działania i podpowiedzi, co robić w województwie podlaskim? Skontaktuj się ze mną telefonicznie: 0048 504 868 400 lub mailowo: ania@bialystoksubiektywnie.com

Najpopularniejsze posty

  • Źródełka słynące cudami na Podlasiu
    Źródełka słynące cudami czyli 10 niezwykłych miejsc. Część 1. Epidemie na Podlasiu
  • Getto w Białymstoku
    Getto. Część 1. Losy białostockich Żydów od września 1939 do „akcji lutowej”
  • Śledzik białostocki
    Śledzik białostocki. Co to znaczy śledzikować? Trzy klasyczne przepisy na śledzia po białostocku
  • Ziołowy Zakątek
    Ziołowy Zakątek w Korycinach. Bogactwo Podlasia w pigułce. Galeria Krzysztofa Kadziewicza
  • Monaster w Supraślu
    Monaster w Supraślu. Dzieje klasztoru oraz przewodnik po prawosławnym Supraślu. Część 1
  • Święte źródła na Podlasiu
    Święte źródła na Podlasiu i w podlaskim. Miejsca mocy. Część 2
  • mrowisko przepis
    Mrowisko. Przepis na litewskie ciasto szturmem zdobywające Podlasie. Kuchnia podlaska

Polub nas na Facebooku

Social Media

Kooperacja – media

Narodowy Portal Turystyczny

Weranda Weekend

Przedsiębiorcze Podlasie

Szlaki w Polsce

Polska Nieodkryta

Polskie Radio Białystok

Obcasy Podlasia

Rzeczpospolita

Serwis Turystyczny Radia Białystok

Kurier Poranny

Zielona Linia

Telewizja Białystok

Dwójka. Polskie Radio

Munchies – Vice.com

Na Temat

Polen Journal.de

PolskieRadio.pl

Gazeta Wyborcza

Najnowsze wpisy

  • Spacer po Białymstoku śladami Ludwika Zamenhofa. Szlaki turystyczne część 1.
  • Na ratunek starym domom
    Na ratunek starym domom. Ostatnia szansa na zachowanie okruchów dawnego Białegostoku?
  • Wojszki
    Wojszki. Podlaska wieś zachwycająca zdobnictwem. Historia, galeria
  • Zwiedzanie Supraśla
    Zwiedzanie Supraśla. Prawosławie w podlaskim miasteczku. Część 2
  • Zygmunt August na Podlasiu
    Zygmunt August na Podlasiu. Śladami ostatniego Jagiellona w 450-lecie jego śmierci

Tagi

agroturystyka architektura atrakcja turystyczna atrakcje dla dzieci Atrakcje Podlasia Atrakcje Suwalszczyzny autochtoniczna ludność Białorusini na Podlasiu Białystok Cerkiew drewniany Białystok filmowe Podlasie Gwara podlaska Historia jewish białystok jewish trail kościół katolicki na Podlasiu Kraina Otwartych Okiennic kuchnia lokalna kuchnia podlaska Magia Podlasia mniejszości podlaskie Nadbużańskie Podlasie Narew Pałac Branickich Podlasie podlaskie Prawosławie Puszcza Knyszyńska recenzja restauracja slow food Supraśl Suwalszczyzna synagoga Szlak Dziedzictwa Żydowskiego szlak murali szlak tatarski sztuka Tatarzy Tykocin województwo podlaskie zabytek Zwiedzanie Podlasia Żydzi

Newsletter

Archiwum

LINKI

Długoterminowa pogoda

Rękodzieło artystyczne z Podlasia

Pasieka Ulikowo/Blog o pszczołach

Facebook Twitter Pinterest Linkedin

Meta

  • Zaloguj się
  • Kanał wpisów
  • Kanał komentarzy
  • WordPress.org
© Copyright 2014. Theme by BloomPixel.
  • polski